"Nosotras" Ataleko Ale Berezia: Migratzailearen Nazioarteko Eguna

Inork ez du migratzen kirolagatik.
Inork ez du maleta bat egiten zer gertatzen den ikusteko.
Inork ez ditu mugak arin zeharkatzen.

Mugitzeko modu bakarra mugitzea dela ulertzen dugunean (dramatismorik gabe) migratzen dugu. Geratzea geure buruarekin aukera zintzoa iruditzen ez zaigunean. Ez sorlekua txarra delako, baizik eta ez zaigulako iristen.

Gaur Migrantearen Nazioarteko Eguna da, eta hemendik esaten dut, barrutik. Gugandik, iritsi zen horretatik, geratu zenetik, bere bizitza berria barkamenik eskatu gabe aipatzen ikasten ari denetik. Ez dut diskurtso zuzenik nahi, ezta kontsigna birziklaturik ere; nahiago dut zuzeneko elkarrizketa hau, begirada batez elkar ezagutzen dugun emakumeen artekoa.

Inork txalotzen ez dituen erabaki txikien batuketa da migratzea. Egunero aukeratzea da, berriz kalkulatzea, huts egitea eta lekukorik gabe berriro saiatzea. Espainian, emakume migratu askok besteen errutinei eusten diegu, norberarenak isilean ordenatzen ditugun bitartean. Gorputzak, etxeak, ordutegiak eta afektuak zaintzen ditugu, eta, ondoren, txanda amaitzen denean, barrutik lan egiten jarraitzen dugu: pentsatzen, alderatzen, itzultzen, egokitzen.

Partidak bizitzen ere ikasten dugu, hautsi gabe. Espainian gaude fisikoki, baina gure afektuak herrialde batean bizi dira, batzuetan bi herrialde desberdinetan. Seme-alabak urrun hazten, ama planetako beste puntu batean zahartzen. Familia, ukitzen ez diren ordu-eremuetan banatuta. Maitasuna audioetan, pantailetan, berriro elkartzeko promesetan bidaiatzen. Eguneroko urradura hori ez da inongo kontratutan agertzen, baina egunero itzal leial bat bezala laguntzen du.

Ez gara inozoak; badakigu benetako aukerak daudela. Lana, paperak, egonkortasun posiblea, badakigu ezer ez dela bakarrik iristen; integrazioa ez dela automatikoa, ezta simetrikoa ere; bikoitza frogatu behar dela, hirukoitza azaldu, bizirauteko bidezkoa dena isildu behar dela eta gehiago ezin denean hitz egin behar dela. Dena ez da etsaia, baina dena ere ez da erraza eta anbiguotasun horri eusteak nekatu egiten du.

Gutxi hitz egiten da higadura ikusezinaz, lotan sendatzen ez den nekeaz. Beti pauso bat aurrera eta, aldi berean, pixka bat kanpoan egotearen sentsazioa. Izan zen hartan oin batekin bizi, eta oraindik erabat ez den horretan beste oin batekin. Lorpenak jenderik gabe ospatzen ikastea, azken azterketak balira bezala tramiteak ebaztea, indarrak ez duela beti orro egiten, batzuetan ia arnasarik hartzen ez duela eta, hala ere, gelditzen ez dela ohartzea.

Migratzea pazientzia bizi-muskulu gisa entrenatzea ere bada, eta eskurik, sarerik eta bermerik gabe egitea.

Emakume migratzaile baten bizitzak maleta ikusezin batekin ibiltzearen antza du. Ez da ikusten, baina badago, ez du beti minik ematen, baina ez da inoiz desagertzen. Orekatzen ikasten dugu aurrera egiten dugun bitartean, batzuetan oroitzapenak pisatzen dute, besteetan beldurrak, besteetan harrotasunak. Denborarekin, hobeto zamatzen dugu, inork nola erakutsi ez badigu ere.

Gure artean ez da erromantizismorik behar. Badakigu zer kostatzen den hilero dirua bidaltzea, gauez ikastea, gauza zaharretarako hitz berriak ikastea. Gurea ez diren azentuak entzutea eta, hala ere, etxea eraikitzea. Badakigu zerotik hastea zer den, nor garen ezabatu gabe.

Egun honek ez luke balio behar bandera sinbolikoak zintzilikatu eta bihar berdin jarraitzeko. Arreta handiagoz begiratzera bultzatu beharko gintuzke, egunerokotasunari nork eusten dion ezagutzera. Nork garbitzen, zaintzen, laguntzen, ekoizten duen. Migrazioa ez da sistemaren salbuespen bat: bere zutabeetako bat da.

Ez dugu errukirik nahi, ulermen argia nahi dugu, ez dugu omenaldi hutsik nahi, eskubide argiak nahi ditugu. Gure presentzia behin-behinekoa balitz bezala ez eztabaidatzea nahi dugu, dagoeneko hemen gaudenean, bizitzen, ekarpenak egiten, batzen, sortzen.

Eta inoiz zalantzan jartzen badugu -gertatzen da-, gauza sinple bat gogorarazten diogu geure buruari: zerbait izugarria egin genuen, samurtasuna galdu gabe. Eta gure buruari traizio egin gabe aldatu genuen herriz, beldurra izanda ere aurrera eginez. Horrek ez gaitu postaleko heroi bihurtzen. Emakume erreal, konplexu, ausart bihurtzen gaitu nolabait. Eta horrekin, elkarrekin ibiltzen jarraitzeko aski da.

Laster arte.

Martha Ortega